قارچ ناخن انگشت پا، یکی از بیماریهای ناخن است که به صورت علمی به آن اونیکومایکوزیس معروف است. این بیماری به عفونت سطح زیر ناخن توسط قارچ مرتبط است. عفونت قارچی باعث تغییر رنگ و بوی ناخن میشود و رنگ ناخن تیره و کدر میشود. زباله و آلودگی زیر ناخن جمع میشود و به طور معمول علامتهای سفید رنگ روی سطح ناخن شکل میگیرد. احتمال گسترش عفونت به سایر ناخنهای پا، پوست نزدیک به ناخن و حتی ناخنهای دست بسیار بالا است. اگر این مشکل بهطور جدی مدیریت نشود، میتواند راه رفتن را دشوار کند و انجام وظایف روزمره را مختل کند. ناخنها به علت عفونت ضخیمتر میشوند و به همین دلیل استفاده از کفشهای ناراحتکننده مشکل ساز میشود. علاوه بر این، عفونت قارچ ناخن میتواند بیمار را در برابر تخمیر و عفونت ثانویه باکتری در صفحه ناخن یا اطراف آن آسیبپذیر کند.
جهت مشاوره با کلینیک رازی تماس بگیرید ۰۲۱۸۸۳۳۴۰۲۹
علتها و دلایل قارچ ناخن انگشت پا
از دلایل ایجاد این عفونت میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- تماس نداشتن با موجوات زنده بسیار ریز مانند قارچها بسیار دشوار است. هنگام پا برهنه راه رفتن در مکانهای مرطوب بیشتر در معرض ابتلا به عفونت قارچ پا هستیم. مکانهایی مانند استخر، رختکن و حمام محلهایی هستند که احتمال تماس داشتن با قارچها در آنجا بسیار بالا است.
- ناخن آسیبدیده مأمن انواع عفونت است و وجود آلودگی و عفونت روی چنین ناخنی اصلاً دور از انتظار نیست. قارچهای فرصت طلب نیز از این موقعیت نهایت استفاده را میبرند.
- ابتلا به بیماریهای مزمن مانند دیابت، بیماری عروق محیطی و اختلالهای سیستم ایمنی بدن زمینه را جهت عفونت قارچی ناخن انگشت پا فراهم میسازد.
- ابتلا به عارضه پای ورزشکاران یا تعریق زیاد و مدت طولانی کفش به پا داشتن شرایط مناسبی را برای رشد قارچ ناخن فراهم میسازد.
علائم و نشانههای قارچ ناخن
ضخیم شدن ناخن شایعترین علامت ناشی از عفونت قارچی ناخن است، به علاوه ممکن است رنگ ناخن تغییر کند و به رنگ سفید، سیاه، زرد یا سبز دربیاید. ناخن با پیشرفت عفونت شکننده میشود و قطعههای کوچکی از آن جدا میشود یا حتی به طور کامل میافتد. چنانچه در درمان این عارضه اهمال شود، پوست زیر و اطراف ناخن ورم میکند و دردناک میشود. لکه سفید روی ناخن و زردی نیز روی بستر ناخن ایجاد میشود. همچنین پوست اطراف ناخن ناهموار میشود و بوی نامطبوعی از ناخن عفونی به مشام میرسد.
زمان مراجعه به پزشک
در صورت مواجهه با عفونت قارچی ناخن که همراه با نشانههای عفونت باکتریایی است، بهتر است در اولین فرصت به پزشک مراجعه کنید. اگر در مورد قارچی بودن عفونت مطمئن نیستید، در ادامه فهرستی از علائم و نشانههای خاص این عفونت را آورده شده است:
- درد تشدید شونده، متورم و قرمز شدن و داغی ناخن و اطراف آن
- مشاهده رگههای قرمز رنگ شروع شده از ناحیه عفونی
- ترشح چرک نشاندهنده عفونت باکتریایی است
- تب 38 درجه سلسیوس بدون هیچ علت مشخص دیگری
چنانچه علائم آزاردهنده شد، حتماً به پزشک مراجعه کنید.
- در صورت پیشروی عفونت قارچی در پوست زیر ناخن یا پوست اطراف آن
- دردناک شدن ناحیه عفونی
- تحمل ناراحتی ناشی از ضخیم شدن ناخن
- بدشکل شدن ناخن
بنابراین اگر فکر میکنید قارچها به ناخنتان حمله کردهاند، با پزشک مشورت کنید و طبق دستورات ایشان عمل کنید تا این عفونت هر چه سریعتر از بین برود.
درمان قارچ ناخن
چنانچه عفونت قارچی ملایم باشد، ضرورتی برای درمان آن وجود ندارد. بااین حال اگر برای درمان عفونت اقدام نشود، ممکن است عفونت در دیگر ناخنها نیز منتشر شود. در ادامه روشهای درمان قارچ ناخن پا را شرح میدهیم.
دارو
معمولاً زمانی دارو تجویز میشود که عفونت قارچ ناخن شدید باشد. قرصها و لاکهای مخصوص دو دسته داروی مهمی هستند که پزشک عمومی غالباً در صورت لزوم درمان دارویی تجویز میکند. لازم به ذکر است که ناخن لزوماً حتی پس از درمان شدن عفونت به شکل طبیعی بازنمیگردد.
قرصهای ضدقارچ: پس از مصرف قرصهای ضدقارچ، مواد مؤثر آن از طریق جریان خون به ناخن پا میرسد. تربینافین و ایتراکونازول دو داروی کارآمدی هستند که معمولاً در چنین مواقعی تجویز میشوند. دوره درمان گاهی ماهها طول میکشد تا سرانجام عفونت از بین برود، قطع زود هنگام مصرف دارو باعث بازگشت عفونت میشود. سر درد، خارش، از دست دادن حس چشایی، حالت تهوع و اسهال از اثرهای جانبی این قرصها به شمار میرود.
پاک کنندههای شیمیایی
با خمیر ناخن حاوی 40 درصد اوره میتوان ظاهر غیرطبیعی ناخن را درمان نمود. این خمیر در تمام داروخانهها در دسترس است. خمیر را باید با احتیاط روی ناخن بمالید، روی آن را بپوشانید و بگذارید تمام مدت شب روی ناخن بماند. سپس صبح خمیر را بشویید و پس از سوهان زدن ناخن طبق دستور پزشک دوباره آن را مصرف کنید. صفحه ناخن ظرف حدود دو هفته از بین میرود.
ناخن غیرطبیعی به کمک این روش درمانی بدون درد از بین میرود و قارچها نیز به تدریج نابود میشوند. با استفاده از این روش دیگر نیازی به ماهها مصرف دارو یا انجام جراحی نیست.
درمان با لیزر و جراحی
جراحی برداشتن ناخن عفونی فقط در شرایط جدی، در صورت درد شدید ناخن و عدم موفقیت در درمانهای دیگر، انجام میشود. پس از برداشتن ناخن، صفحه ناخن جدید رشد خواهد کرد، اگرچه باید توجه داشت که رشد کامل ناخن جدید ممکن است بیش از یک سال زمان ببرد.
در صورت مقاوم بودن عفونت قارچ ناخن پا میتوان از درمان با لیزر بهره گرفت. لیزر مقادیر بالایی از انرژی نوری را منتشر میکند که قارچها را میکشد و نابود میسازد. بر اساس نتایج پژوهشهای انجام شده، لیزر درمانی کاملاً ایمن است و 90 درصد موارد پس از 3 ماه با موفقیت درمان میشود. البته جهت حفظ نتیجه به دست آمده درمان باید به مدت یک سال هر سه ماه یک بار تکرار شود. به علاوه هزینه لیزر درمانی که عمدتاً در مراکز خصوصی انجام میشود، بالاتر از دیگر روشها است.
تغییر در سبک زندگی و درمان خانگی
عفونت قارچی ناخن را میتوان غالباً با درمانهای خانگی از بین برد.
پمادها و کرمهای ضد قارچ ناخن
فراوردههای غیرتجویزی گوناگونی برای درمان قارچ ناخن در داروخانهها عرضه میشود. جرمهای سفید رنگ روی ناخن را با ناخنگیر بگیرید، سپس پا را در آب گرم تمیز بگذارید، به خوبی پا را خشک کنید و لوسیون یا پماد را روی آن بمالید. در صورت ابتلا به عارضه پای ورزشکاران از پودرهای مخصوص استفاده کنید. تمیز و خشک نگه داشتن مداوم پا بسیار مهم است.
کوتاه و مرتب کردن و کاهش ضخامت مداوم ناخن
با رعایت این نکتهها به دلیل کاهش فشار روی ناخن درد کمتری را تحمل خواهید کرد، ضمناً رسیدن داروی ضد قارچ به عمق بیشتری از ناخن ممکن میشود و به این ترتیب اثرگذاری دارو افزایش مییابد.
پیش از گرفتن ناخن باید آن را نرم کنید. برای این کار شب کرم اوره 40 درصد را روی ناخن بزنید و صبح ان را با صابون و آب زیاد بشویید. این روند را تا زمان نرم شدن ناخن ادامه دهید. از ژل نفتی برای جلوگیری از سرایت عفونت به پوست اطراف ناخن استفاده کنید.
سرکه سیب
سرکه سیب یکی از بهترین درمانهای قارچ ناخن است. شیوه مصرف آن به این شکل است که سرکه سیب، نمک اپسوم و آب گرم را به نسبت یک: یک: شش با یکدیگر مخلوط میکنید. دقت کنید که آب باید گرم و نه بیش از اندازه داغ باشد، چون دمای بالای آب ممکن است به پوست آسیب بزند. به مدت یک ماه هر روز دو بار پا را در محلول فوق قرار دهید، تا از قارچ ناخن خلاص شوید.
عصاره برگ زیتون
استفاده از عصاره برگ زیتون یکی دیگر از درمانهای طبیعی بسیار مفید است. با مصرف روزانه این عصاره به عنوان مکمل علاوه بر این که قارچ ناخن درمان میشود، از فواید ضد ویروسی، ضد باکتریایی و کاهشدهنده چربی آن نیز بهرهمند میشوید. چون عصاره برگ زیتون خاصیت سم زدایی بسیار بالایی دارد، ممکن است استفاده از آن در ابتدا اندکی ناراحت کننده باشد؛ بنابراین توصیه میشود مقدار مصرف اولیه این دارو پایین باشد.
روغن درخت چای
روغن درخت چای دارای خاصیت ضد قارچی و ضد عفونی کنندگی بالایی است و برای درمان قارچ ناخن بسیار مفید است. طریقه استفاده از آن به این شکل است که باید ناخن را به مدت 10 دقیقه در روغن رقیق نشده درخت چای نگه داشت و سپس روی ناخن را با مسواک تمیز کرد. این کار را باید تا زمان رشد کامل ناخن جدید تکرار کرد. پس از رشد ناخن نیز باید درمان را به مدت چند هفته دیگر ادامه داد تا از رشد مجدد قارچ جلوگیری شود.
روغن پرتقال
روغن پرتقال یک عامل ضد قارچی طبیعی است که میتوان آن را به طور مستقیم روی ناخن به کار برد. طریقه مصرف به این شکل است که روغن را با قطره چکان روی ناخن میریزید و میگذارید یک ساعت روی ناخن بماند. توصیه میشود پیش از استفاده از روغن پرتقال، حساسیت پوست به مرکبات بررسی شود.
