جای سوختگی
تماس با یک شیء داغ به طور تصادفی، مانند لمس مستقیم ماهیتابه گرم فوراً پس از برداشتن از روی اجاق گاز یا برخورد آب جوش بر روی پوست، میتواند منجر به سوختگی پوست شود. همچنین مواد شیمیایی، تابش خورشید و برق نیز میتوانند باعث سوختگی پوست شوند.
سوختگی باعث مرگ سلولهای پوست میشود و پوست آسیب دیده پروتئینی به نام کلاژن را برای تعمیر تولید میکند. در حین بهبود پوست، نواحی ضخیم شده و تغییر رنگ داده به نام “اسکار زخم” شکل میگیرند. برخی از زخمها موقتی هستند و در طول زمان محو میشوند، در حالی که دیگر زخمها دائمی هستند.
زخمها میتوانند کوچک یا بزرگ باشند و زمینه وسیعی از صورت یا بدن را پوشش دهند، که ممکن است ظاهر شما را تحت تأثیر قرار دهند.
انواع سوختگی و اسکار
میزان گرما و مدت زمان تماس آن با پوست شما تعیین میکند که آیا دچار اسکار میشوید یا نه و اندازهی آن را مشخص میکند. سوختگیها بر اساس اینکه چقدر پوست شما را تحت تاثیر قرار دادهاند دستهبندی میشوند:
سوختگیهای درجه اول اغلب خودشان بدون اسکار درمان میشوند. سوختگیهای درجه ۲ و ۳ معمولا جای سوختگی و اسکار به جای میگذارند.
سوختگیها میتوانند باعث یکی از این ۳ نوع اسکار شوند:
- اسکارهای هیپرتروفیک قرمز و بنفش و برآمده هستند. آنها ممکن است نسبت به لمس احساس گرما و خارش داشته باشند.
- اسکارهای کنتراکچر پوست، عضلات و تاندونها را سفت میکنند و حرکت کردن را برای شما دشوارتر میکنند.
- اسکارهای کلئوئید برآمدگیهای براق و بیمو را تشکیل میدهند.
زمان مراجعه به پزشک
شما می توانید سوختگیهای کوچک درجه ۱ را خودتان درمان کنید. برای سوختگی درجه ۲ با پزشک قرار ملاقات ترتیب دهید. به علائم عفونت نگاه کنید، مثل قرمزی، تورم یا چرک. برای سوختگیهای درجه ۳، در اسرع وقت به بیمارستان بروید.
حتی اگر سوختگی کوچک یا درجه اول باشد، اگر در عرض یک هفته بهبودی نداشته باشد، باید توسط پزشک بررسی شوید. و اگر اسکار بزرگ است یا محو نمیشود با پزشک تماس بگیرید.
درمان جای سوختگی
درمان بستگی به درجه و میزان سوختگی دارد. قبل از اینکه ابتدا با پزشک صحبت کنید، درمانهای خانگی را انجام ندهید.
برای سوختگیهای درجه ۲:
- یک لایه نازک از پماد آنتی بیوتیکی را برای سوختگی خود بکار ببرید تا به بهبودی آن کمک کند.
- سوختگی خود را با گاز استریل نچسب برای محافظت از ناحیه، جلوگیری از عفونت و کمک به بهبودی پوست بپوشانید.
برای سوختگی درجه ۳:
- پوشیدن لباس تنگ و حمایتی به نام لباس فشاری بر روی سوختگی به بهبود پوست شما کمک میکند. ممکن است مجبور باشید لباسهای فشاری را تمام روز، هر روز به مدت چند ماه بپوشانید.
- ممکن است به پیوند پوست نیاز باشد. این جراحی پوست سالم را از دیگر نواحی بدن شما یا ناحیه اهدا کننده بر میدارد تا پوست آسیب دیده شما را بپوشاند.
- شما همچنین میتوانید برای آزاد کردن نواحی بدن که توسط جمع شدگی تنگ شدهاند جراحی انجام دهید و کمک کنید که بتوانید دوباره راه بروید.
- فیزیوتراپیست میتواند به شما ورزشهایی برای کمک به دوباره به دست آوردن حرکت در نواحی که توسط جمع شدگی سفت شدهاند آموزش دهد.
یک پیشرفت در علم لیزر منجر به درمان جدید میشود
فتوترمولیز فرکشنال (بازسازی پوست با لیزر) یکی از قابل توجهترین پیشرفتها در علم لیزر بالینی از زمان ارائهی فتوترمولیز انتخابی بوده است که این امکان را برای لیزرها فراهم کرده تا بتوانند به منظور درمان نواحی مورد نظر مورد استفاده قرار بگیرند و در عین حال تاثیری در بافت اطراف نداشته باشند. لیزرهای فرکشنال زخمهای بسیار کوچک و میکروسکوپی را ایجاد میکنند که بدن انسان میتواند به سرعت آنها را ترمیم کند و در نتیجه بازسازی لایههای پوست زخم شده ظاهر طبیعیتری خواهند داشت. این روش بازسازی پوست با استفاده از لیزر موجب کارآمدی بالینی یا کارایی بیشتر روشهای زیبایی و درمان جای زخم همراه با رضایت بالای بیمار و متخصص گردیده است.
بهبود سوختگی
اینکه سوختگی چقدر سریع بهبود مییابد بستگی به شدت آن دارد:
- سوختگیهای درجه ۱ باید در عرض یک هفته بدون ایجاد اسکار بهبود یابند.
- سوختگیهای درجه ۲ در حدود ۲ هفته بهبود مییابند. این نوع سوختگیها گاهی اوقات اسکار به جای میگزارند اما با گذر زمان جای سوختگی از بین میرود.
- سوختگیهای درجه ۳ میتوانند ماهها یا سالها برای بهبودی زمان ببرند. آنها اسکار به جای میگذارند، و ممکن است برای به حداقل رساندن این جای زخمها نیاز به پیوند پوست داشته باشید.
عوارض سوختگی
سوختگیهای جزئی باید بدون ایجاد مشکلاتی ماندنی درمان شوند. سوختگیهای عمیقتر و شدیدتر میتوانند باعث ایجاد اسکار و همچنین عوارض زیر شوند:
- عفونت
مانند هر زخم، سوختگی یک دهانه ایجاد میکند که میتواند امکان وارد شدن باکتریها و میکروبهای دیگر را فراهم کند. برخی از عفونتها جزئی و قابل درمان هستند. اگر باکتریها به جریان خون شما وارد شوند، میتوانند باعث ایجاد عفونتی به نام سپسیس شوند که تهدید کننده زندگی است.
- کم آبی
- دمای کم بدن
- کانتراکچر یا جمع شدگی
- آسیب عضله و بافت
- مشکلات عاطفی
چشم انداز
چشم انداز شما بستگی به شدت سوختگی و چگونگی درمان آن دارد. سوختگیهای جزئی باید با به جا گذاشتن اسکار کوچک یا بدون اسکار بهبود یابند. سوختگیهای عمیقتر میتوانند با پیوندهای پوست و لباسهای فشاری برای به حداقل رساندن اسکارها درمان شوند.
جلوگیری از تشکیل جای سوختگی
درمان سریع سوختگیهای درجه ۲ میتواند به جلوگیری از اسکار کمک کند. اگر دچار سوختگی شدهاید:
- ناحیه سوختگی را با آب خنک یا ولرم بشویید. اجازه دهید پوست در هوا خشک شود.
- برای اعمال پماد آنتی بیوتیک به سوختگی از کنارزن زبان استریل استفاده کنید. این به جلوگیری از عفونت کمک میکند.
- سوختگی را با باند نچسب بپوشانید و سپس دور آن را با گاز ببندید.
- برای جلوگیری از جمع شدگی، هر روز به مدت چند دقیقه ناحیه سوخته را بکشید.
- در صورتی که تاول دارید صبر کنید تا خودش بترکد. سپس پوست مرده را جدا کنید، یا برای برداشتن پوست به پزشک مراجعه کنید.
- از ناحیه سوخته در برابر نور خورشید با لباس یا ضد آفتاب محافظت کنید. این ناحیه به مدت چند ماه خیلی حساس خواهد بود.
- به طور منظم به پزشک خود مراجعه کنید تا مطمئن شوید که سوختگی شما به طور درست در حال بهبود یافتن است.
بهترین درمان برای اسکار پیشگیری است. شما همیشه قادر به جلوگیری از اسکار نیستید، اما با پیروی از دستورالعمل پزشکتان، شما باید بتوانید احتمال خود را برای مبتلا شدن به اسکار کمتر کرده بهبود ببخشید یا تلاش کنید که اصلا اسکاری به وجود نیاید.
