لکه‌های پیری که عمدتاً به عنوان لکه‌های قهوه‌ای، لکه‌های کبدی، یا لکه‌های خورشیدی نیز شناخته می‌شوند، در حقیقت تغییر رنگ پوست با افزایش عمر آن هستند. این لکه‌ها معمولاً به صورت لکه‌های کوچک و گرد بر روی پوست نمایان شده و می‌توانند رنگ روشن تا تیره داشته باشند.
متخصصان ما در کلینیک دارای سال‌ها تجربه در حوزه درمان‌های سلامتی، عملکردی، و زیبایی پوست برای تمام مراحل زندگی افراد هستند. متخصصان ما با بهره‌گیری از پیشرفته‌ترین تجهیزات و تکنولوژی‌های موجود بهترین خدمات درمانی را در ارتباط با بر طرف کردن لکه‌های قهوه‌ای در اختیار بیماران قرار می‌دهند. به این ترتیب خدمات درمانی این کلینیک یک انتخاب مناسب برای افراد دچار این مشکل خواهد بود.
آناتومی پوست
لایه بیرونی پوست، که به آن اپیدرم معروف است، در واقع از سلول‌های پوستی مرده تشکیل شده است. به علاوه، اپیدرم شامل اجزای مختلفی نظیر کراتین و ملانین است. کراتین نقشی در حفاظت پوست ایفا می‌کند و ملانین مسئول کنترل رنگ و ظاهر پوست می‌باشد. بنابراین، زمانی که تولید ملانین در پوست افزایش می‌یابد، پوست تیره‌تر می‌شود. این فرآیند به عنوان هیپرپیگمانتاسیون یا تجمع متمرکز یا پراکنده لکه‌های تیره روی پوست شناخته می‌شود. این شرایط باعث ایجاد لکه‌های قهوه‌ای روی پوست می‌شود که در برخی موارد به آنها کک مک نیز گفته می‌شود.
علائم تشکیل لکه‌های قهوه‌ای بر روی پوست
با وجودی که در اکثر مواقع لک صورت در دوره بزرگسالی و پس از سنین 40 سالگی ایجاد می‌شود، از نظر تکنیکی لکه‌های قهوه‌ای نشانه بالا رفتن سن نیستند و متفاوت از چین‌و‌چروک پوست و خطوط ریز تشکیل شده بر روی آن می‌باشند.
این لکه‌ها معمولاً در نتیجه آسیب ناشی از نور خورشید ایجاد می‌شوند و به همین خاطر در اکثر موارد مشاهده آنها در نواحی مختلف بدن که پوست آنها در معرض نور خورشید قرار دارد، امکان‌پذیر است. برای مثال از این نواحی می‌توان موارد زیر را نام برد:
- صورت شامل گونه‌ها و پیشانی
- شانه‌ها و ناحیه بالای کمر
- پشت دست‌ها
- بازوها
- بالای پا
لکه‌های قهوه‌ای معمولاً گرد یا بیضی شکل بوده و از نظر اندازه متفاوت هستند. به این ترتیب همواره امکان دارد این لکه‌ها به کوچکی یک خال بوده یا حتی قطر آنها به بزرگی یک سانتیمتر یا بیشتر باشد. علاوه بر این امکان دارد این لکه‌ها به صورت گروهی در کنار یکدیگر قرار گرفته و به این ترتیب ظاهر یک لکه بزرگ را داشته باشند. با توجه به اینکه لکه‌های قهوه‌ای، لکه‌های کبدی، یا لکه‌های خورشیدی معمولاً در نواحی خاص بدن که برای سایرین قابل مشاهده است ظاهر می‌شوند (مثل صورت و دست‌ها)، به سادگی می‌توانند بر احساس فرد نسبت به خود تاثیر منفی داشته باشند.
دلایل ایجاد لکه‌های قهوه‌ای بر روی پوست چیست؟
این لکه‌ها به طور عمومی به عنوان لکه‌های خورشیدی شناخته می‌شوند، زیرا در اکثر موارد این مشکل با قرار گرفتن پوست در معرض نور خورشید ارتباط دارد. سلول‌های ملانوسیت که در لایه بالای پوست یا اپیدرم قرار دارند، مسئول تولید ملانین در پوست هستند. در واقع، بر اساس ظاهر پوست فرد، می‌توان درباره میزان ملانین موجود در آن نظر داد. به عنوان مثال، اگر پوست فرد روشن و رنگ‌پریده باشد، بدن وی مقدار کمی ملانین تولید می‌کند. از سوی دیگر، اگر پوست فرد تیره باشد، سلول‌های ملانوسیت در لایه اپیدرم پوست، مقدار زیادی ملانین تولید می‌کنند.
افزایش ملانین در پوست بیشتر به معنای افزایش حفاظت طبیعی پوست در برابر اشعه ماوراء بنفش خورشید است. این شرایط نشان می‌دهد که اگر پوست شما روشن باشد، حفاظت طبیعی پوست شما در مقابل اشعه ماوراء بنفش نور خورشید نسبت به افرادی که پوست تیره دارند، کمتر است. با توجه به اینکه رنگ پوست فرد به طور قابل توجهی به جنبه‌های ژنتیکی وابسته است، افرادی که پوست روشن و رنگ‌پریده دارند، احتمالاً با تشکیل لکه‌های قهوه‌ای بر روی پوست خود مواجه خواهند شد.
در این شرایط حتی اگر بیمار حمام آفتاب نگرفته یا از سولاریوم استفاده نکند، به احتمال زیاد باز هم با ایجاد لکه‌های قهوه‌ای و خورشیدی بر روی پوست ناحیه صورت، دست‌ها و بازوها مواجه خواهد شد.
آیا لکه‌های خورشیدی خطرناک هستند؟
تاکنون درباره امکان ایجاد سلول‌های سرطانی (مشابه آنچه در مورد بعضی از انواع خال‌های پوستی بیان می‌شود) در نتیجه تشکیل لکه‌های قهوه‌ای شواهدی مشاهده نشده است. حتی با وجودی که گاهی اوقات به لکه‌های قهوه‌ای پوست در اصطلاح لکه‌های کبدی نیز گفته می‌شود، هیچ ارتباطی بین این لکه‌ها و بیماری‌های کبد وجود ندارد.
چه زمان لازم است با دکتر در این رابطه ملاقات شود؟
در صورتی‌که تمایل دارید مشکلات احتمالی در پوست خود را بررسی کنید، به شما پیشنهاد می‌کنیم با یک متخصص پوست در ارتباط با لکه‌های قهوه‌ای ملاقات کنید. متخصص پوست دارای دانش و تجربه لازم در درمان مشکلات پوستی است و در موارد مشاهده تغییرات غیرعادی در پوست می‌توان برای بررسی مشکل با وی ملاقات کرد. بطور خاص ملاقات با متخصص پوست در موارد زیر لازم و ضروری است:
- ایجاد لکه‌هایی که ظاهر آنها تیره تر از سایر لکه‌های عادی پوست باشد.
- تغییر رنگ و ظاهر لکه در مدت کوتاه
- بزرگ شدن یا برآمده شدن لکه پوستی
- ایجاد لبه‌های غیر عادی برای لکه‌های پوستی
- تغییر رنگ یا چند رنگی شدن لکه‌ها
- احساس خارش، خونریزی یا احساس درد در ارتباط با لکه‌های پوستی
درمان لکه‌های قهوه‌ای در کلینیک ما
به این منظور یک متخصص پوست با بیمار صحبت کرده و با کسب اطلاعات لازم درباره شرایط بیمار و سابقه درمانی وی درباره روش درمان مناسب برای رفع و از بین بردن لکه‌های قهوه‌ای تصمیم گیری می‌کند. در بسیاری از موارد رفع لکه قهوه ای روی پوست با تجویز داروهای موضعی، لایه‌برداری شیمیایی، سرمادرمانی، لیزردرمانی، حجیم کردن بافت نرم و یا میکرودرم آبریژن انجام می‌شود. هر کدام از این روش‌ها برای از بین بردن لکه های قهوه ای پوست دارای نقاط قوت و ضعف خاص خود هستند.
لایه‌برداری شیمیایی
در لایه‌برداری شیمیایی برای از بین بردن لایه خارجی پوست از یک ماده اسیدی استفاده می‌شود. با ترمیم تدریجی پوست پس از این فرآیند، سلول‌های جدید در محل رشد کرده و ظاهر پوست جوان و شاداب می‌شود. توجه داشته باشید لایه‌برداری سطح رویی پوست دشوارتر از لایه‌برداری هم‌زمان چند لایه از پوست می‌باشد، با این وجود حالت دوم دردناک بوده و به مدت ریکاوری بیشتری نیاز خواهد داشت.
لیزردرمانی
لیزردرمانی یک روش بسیار موثر برای درمان لکه های قهوه ای روی پوست است. فرآیند درمان در این حالت از چند جلسه تشکیل شده و در این جلسات پرتوی لیزر در معرض نواحی مختلف پوست که دچار لکه‌های تیره شده قرار می‌گیرد. در این روش به لایه اپیدرم پوست آسیب وارد نمی‌شود.
میکرودرم آبریژن
در روش میکرودرم آبریژن که به‌عنوان تجدید ساختار پوست نیز شناخته می‌شود، از سایش سطح بالای پوست برای از بین بردن آن و تحریک فرآیند تولید و جایگزینی پوست جدید به جای پوست از بین رفته استفاده می‌شود. ریکاوری میکرودرم آبریژن معمولاً در طول مدت یک هفته یا بیشتر انجام می‌شود و این درمان می‌تواند برای بیمار دردناک باشد.
استفاده از کرم‌های موضعی
اولین روش درمان پیشنهادی متخصصان پوست برای رفع لکه‌های قهوه‌ای استفاده از کرم‌های موضعی حاوی رتینول است. در حقیقت رتینول یک ماده سفید کننده است که می‌تواند پوست شما را روشن کرده و به این ترتیب لکه‌های قهوه‌ای را درمان نماید. معمولاً افرادی که از این کرم‌ها استفاده کرده‌اند، با گذشت چهار تا شش هفته با محو شدن لکه‌های قهوه‌ای پوست خود مواجه شده‌اند. به هر حال بهترین نتایج درمان با این روش را می‌توان با گذشت چهار تا شش ماه مشاهده کرد.
سرمادرمانی
سرمادرمانی یکی از روش‌های قابل استفاده برای رفع لکه‌های قهوه‌ای پوست است. در این روش از نیتروژن مایع برای روشن کردن لکه‌های قهوه‌ای استفاده می‌شود، اما این روش می‌تواند ریسک ایجاد جراحت و یا تغییر رنگ دائمی را برای پوست فرد ایجاد کند. سرمادرمانی بطور خاص زمانی برای رفع لکه‌های قهوه‌ای استفاده می‌شود که این لکه‌ها به صورت گروهی یا در نواحی وسیع بر روی بدن ایجاد شده باشند.
پیشگیری از ایجاد لکه‌های قهوه‌ای
همواره بیان می‌شود بهترین روش برای پیشگیری از ایجاد لکه‌های قهوه‌ای مراقبت از سلامت پوست است. به این ترتیب لازم است فرد تا حد ممکن از سولاریم یا حمام آفتاب استفاده نکند. در واقع به منظور حفاظت از پوست در برابر اشعه UV خورشید می‌توان فعالیت‌های زیر را انجام داد:
- استفاده از کرم‌های ضد آفتاب. در این شرایط لازم است از محصولات دارای سطح SPF برابر 15 یا بیشتر استفاده شود. لازم به ذکر است نور خورشید می‌تواند در هر دوی فصول سرد و گرم به پوست شما آسیب وارد کند.
- پوشیدن لباس‌های آستین بلند و پوشاندن پوست در برابر نور خورشید.
- استفاده از کلاه لبه‌دار برای سایه انداختن بر روی صورت و گردن.
- استفاده از عینک‌های خورشیدی مناسب که امکان مسدود گرفتن 99% اشعه‌های UVA و UVB خورشید را داشته باشند و از چشم‌های شما و پوست اطراف آنها در برابر نور خورشید حفاظت کنند.
- اجتناب از قرار گرفتن در معرض نور خورشید بین ساعت‌های 10 صبح تا 4 بعد از ظهر. در حقیقت در طول این ساعت‌ها نور خورشید در قوی‌ترین حالت خود قرار دارد.
