لکههای قهوهای روی پوست، که معمولاً صاف هستند و در نتیجه تابش آفتاب بر روی پوست ایجاد میشوند، در اکثر موارد پس از گذشت چند سال از تابش آفتاب بر روی پوست شکل میگیرند. این لکهها از نقاطی بزرگتر و تیرهتر هستند و معمولاً در مناطقی از بدن که در تماس با آفتاب بودهاند ایجاد میشوند. این لکههای قهوهای روی پوست (ملاسما) در حالت کلی بیخطر هستند، اما اگر برای شما آزاردهنده باشند، میتوانید به یک تخصصی پوست مراجعه کنید تا آنها را درمان کنید. برای پیشگیری از آسیب بیشتر به پوست خود و گسترش لکهها، استفاده از کرم ضدآفتاب توصیه میشود.
با پیشروی سن، ممکن است لکههای قهوهای در هر ناحیهای از بدن شما ایجاد شوند. یکی از تئوریها در این زمینه این است که این لکههای قهوهای ناشی از تجمع رنگدانههای لیپوفوشین یا رنگدانههای قهوهای گرانول درون سلولی هستند. این رنگدانهها در اثر گوارش درونسلولی توسط لیزوزومها به عنوان ماده زائد تولید میشوند. این ماده زائد به صورت چربی از سلولهای گیاهی یا حیوانی غیر قطبی یا حلال به دست میآید. (به عبارت دیگر، منظور از چربی یک گروه از مواد است که به لحاظ حلالیت عملکرد ویژهای دارند و منظور یک ماده شیمیایی خاص نیست).
بنابراین هر چند تصور میشود که لکه های قهوه ای روی پوست بیخطر هستند، اما بر طبق این نظریه، وجود این لکهها حاکی از این است که در سلولهای بدن شخص، مادهی زائد تولید شده در نتیجهی گوارش درون سلولی، تجمع پیدا کرده است و این تجمع مواد زائد با روند کندی در حال تخریب اجزای بدن شخص، از جمله کبد و مغز، است. بر طبق این نظریه، لکههای قهوهای روی پوست، در واقع یک علامت سطحی هستند که نشاندهندهی وجود مسمومیت با رادیکالهای آزاد در بدن شخص هستند.
جهت مشاوره با کلینیک رازی تماس بگیرید ۰۲۱۸۸۳۳۴۰۲۹
علتها و دلایل بروز لکههای قهوهای
علت لکه های قهوه ای روی پوست ، تغییر رنگ پوست در برخی از نقاط آن است. این لکهها معمولا درافرادی با سن بالاتر ایجاد میشوند. افزایش رنگدانههای پوستی ممکن است صرفا بر اثر بالا رفتن سن یا بر اثر عواملی دیگری مانند تابش آفتاب یا دیگر انواع اشعههای ماوراءبنفش و یا علل دیگر باشد. لکه های قهوه ای روی پوست بدن معمولا بعد از سن چهل سالگی بروز میکنند و بیشتر در نقاطی ایجاد میشوند که بیشتر از همه در معرض تابش آفتاب بودهاند، مانند:
- صورت
- پیشانی
- ساعد
- بازو
- پشت دستها
لکههای قهوهای روی پوست همچنین ممکن است بر اثر کمتحرکی و ورزش نکردن، رژیم غذایی ناسالم، مصرف روغنهای فاسد و اختلال در عملکرد کبد ایجاد شوند.
تشخیص لکههای قهوهای
تشخیص لکههای قهوهای با معاینه و بررسی لکهها و با در نظر گرفتن ظاهر آنها و نوع پوست شخص و سایر عوامل مانند سن شخص و میزان قرارگیری او در معرض آفتاب، انجام میشود. ممکن است برخی از لکههای قهوهای روی پوست شکل عادی و معمول نداشته باشند و به همین خاطر برای بررسی احتمال سرطانی بودن آنها، از پوست شخص نمونهبرداری میشود.
درمان لکههای قهوهای
در اغلب موارد، لکه های قهوه ای روی پوست نیازی به درمان ندارند. افرادی که به لکههای قهوهای دچار شدهاند، میتوانند ظاهر خود را با استفاده از کرمها و لوسیونهای لایهبردار ملایم، بهبود بخشند. در برخی موارد برای از بین بردن لکههای قهوهای روی پوست، روشهایی مانند فریز کردن یا کرایوتراپی و لیزردرمانی توسط متخصص تجویز میشوند.
به لحاظ پزشکی، لکههای قهوهای روی پوست خطری ندارند. این لکهها، صرفا تغییرات دائمی هستند که در ظاهر پوست ایجاد میشوند و تنها در زیبایی پوست شخص تاثیرگذار هستند. در برخی افراد، بروز این لکهها میتواند باعث ناراحتی و آزردگی خاطر شود. در برخی موارد خاص، وجود لکههای قهوهای میتواند تشخیص سرطانهای پوستی را مشکل کند.
درصورتیکه به دنبال روشی برای رفع لکه های قهوه ای روی پوست خود هستید، یا در صورتی که در ظاهر لکههای پوستی شما تغییری ایجاد شد باید به یک متخصص پوست مراجعه کنید. روشهای درمانی مختلفی برای از بین بردن لکههای قهوهای روی پوست وجود دارد.
- کرمهای ضد آفتاب: سادهترین راه برای جلوگیری از بروز لکههای بیشتر روی پوست و همچنین پیشگیری از بدتر شدن وضعیت لکههای موجود روی پوست، استفاده از کرمهای ضد آفتاب است. استفاده از کرم ضد آفتاب همچنین بعد از انجام سایر روشهای درمانی از اهمیت زیادی برخوردار است، تا از بروز مجدد لکهها جلوگیری شود.
- کرمهای لایهبردار ملایم، ترتینوئین و آلفاهیدروکسی اسید: به کار بردن کرمها و محلولهای موضعی که توسط پزشک روی پوست زده میشود، میتواند لکههای ریز را محو کند. دورهی درمان لکه های قهوه ای روی پوست با این روش معمولا بین دو ماه تا یکسال طول میکشد و احتمال آن هست که در مواردی این زمان بیشتر هم باشد.
- کرایوسرجری: در این روش متخصص پوست برای فریز کردن بافت پوست از نیتروژن مایع استفاده میکند تا از این طریق لکههای قهوهای و همچنین سایر ضایعات پوستی را از بین ببرد.
- پیلینگ: در این روش برای لایهبرداری کردن پوست و برداشتن لایهی خارجی که دارای ضایعات پوستی است، از مواد شیمیایی استفاده میشود. بهبودی پوست صورت و دستها پس از لایهبرداری با این روش در حدود یک یا دو هفته طول میکشد.
- درمابریژن: در این روش با یک وسیلهی مخصوص که سطح پوست را لایهبرداری میکند، لکههای پوستی از بین میروند. بعد از بهبودی کامل پوست پس از درمان، که معمولا یک یا دو هفته طول میکشد، لکههای پوستی کاملا از بین میروند.
- لیزر درمانی: لیزر درمانی یک روش جدید برای از بین بردن لکههای قهوهای روی پوست است که در آن از لیزر لک صورت استفاده میشود. برای از بین بردن لکههای قهوهای در این روش، اشعه لیزر مستقیما روی هر یک از لکههای پوستی تابانده میشود.
توصیههای برای رفع لکههای قهوهای به روش طبیعی
یکی از روشهای طبیعیتر برای رفع لکه های قهوه ای روی پوست استفاده از ویتامین بکمپلکس 100 میلیگرم با ویتامین B5 (پانتوتنیک اسید) اضافی، به صورت 3بار در روز است که در افراد مسن و برای تامین نیاز آنها به این ویتامینها تجویز میشود. توصیه دیگر، مصرف ویتامین C و بیوفلاونوئید است که روزانه 3000 تا 6000 میلیگرم و در دوزهای تقسیم شده باید مصرف شود. این مواد آنتیاکسیدانهای قوی هستند که رادیکالهای آزاد را جذب میکنند و برای بازسازی بافت پوست ضروری هستند. مصرف پروبیوتیکهایی مانند لاکتوباسیلوس بولگاریکوس میتواند به هضم غذا و بازسازی بافت کبد کمک کند. مصرف 1500 تا 2000 میلیگرم کلسیم و 750 تا 1000 میلیگرم منیزم در روز نیز میتواند بسیار کمک کننده و موثر باشد.
Gervital H-3 نیز یک کرم است که به صورت خارجی روی پوست مالیده میشود و همراه با آن باید کپسولهای لسیتین برای عملکرد مناسب مغز و جذب ویتامین E مصرف شود. ویتامینهای A و D و E (50000 واحد ویتامین A، 400 واحد ویتامین D و 600 واحد ویتامین E) نیز برای پاکسازی و بازسازی سیستم بدن و پیشگیری از بروز لکههای قهوهای روی پوست مفید هستند. داروهای گیاهی که برای درمان لکههای قهوهای پوست مفیدند عبارتند از:
- جنسینگ
- شیرین بیان
- قاصدک
- گیاهدارویی آب بشقابی (Gotu Kola)
- آب چغندر
- عشبه بیابانی
- تربچه، سیاه و سفید
بهتر است رژیم غذایی شما سرشار از پروتئین باشد و نیمی از رژیم غذایی شما شامل میوه و سبزیجات تازه و مغزها و آجیل باشد. همچنین توصیه میشود از مصرف غذاهای سرخ شده، کافئین، غذاهای فرآوریشده، تنباکو و شکر اجتناب کنید. قرار گرفتن در معرض آفتاب را تا جای ممکن محدود کنید.
پیشگیری از لکههای قهوهای
برای پیشگیری از بروز لکههای قهوهای لازم است از پوست خود در برابر آفتاب محافظت کنید. اقدامات مختلفی که به این منظور میتوانید انجام دهید عبارتند از:
- حتی در فصل زمستان از کرم ضد آفتاب استفاده کنید.
- از عینک آفتابی استفاده کنید.
- سعی کنید تا میانهی روز که تابش آفتاب شدیدتر است، در معرض نور خورشید قرار نگیرید.
- از کرمهای ضد آفتاب با کیفیت بالا استفاده کنید که عیار حفاظتی آن حداقل 30 باشد.
- حداقل نیم ساعت قبل از قرار گرفتن در معرض آفتاب کرم ضد آفتاب بزنید و با گذشت زمان مرتبا کرم خود را تجدید کنید.
- برای حفاظت از پوست خود در برابر آفتاب لباس مناسب مانند کلاه، بلوز آستین بلند و دامن یا شلوار بلند بپوشید.
